BẢO VỆ NGUỒN NƯỚC CHO TƯƠNG LAI – HÀNH ĐỘNG CẤP THIẾT TRONG BỐI CẢNH BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

Với chủ đề “Bảo tồn các dòng sông băng”, Ngày Nước sạch thế giới (22/3/2025) kêu gọi cộng đồng quốc tế nâng cao nhận thức về vai trò của sông băng, tuyết và băng trong hệ thống khí hậu và chu trình thủy văn toàn cầu. Theo Chi cục Thủy lợi (Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh), sông băng giữ vai trò quan trọng trong cung cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất và duy trì sự ổn định của hệ sinh thái. Tuy nhiên, tốc độ tan chảy ngày càng nhanh của các sông băng do biến đổi khí hậu đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ như: lũ lụt, hạn hán, sạt lở và mực nước biển dâng, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, kinh tế và môi trường.

Tại tỉnh Quảng Ngãi, công tác quản lý tài nguyên nước đã có nhiều chuyển biến tích cực. Trong những năm qua, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã thẩm định, trình UBND tỉnh xem xét cấp, gia hạn, điều chỉnh 84 giấy phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước. Đồng thời, phối hợp với chính quyền các địa phương và các cơ quan, đơn vị liên quan trình UBND tỉnh phê duyệt: Danh mục vùng hạn chế và vùng cho phép khai thác nước dưới đất; Danh mục nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ; Danh mục hồ, ao, đầm không được san lấp trên địa bàn tỉnh; Khả năng tiếp nhận nước thải, sức chịu tải của nguồn nước sông, hồ trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.

Cùng với đó, ngành chuyên môn tăng cường giám sát khai thác, sử dụng nước thông qua việc đầu tư Hệ thống giám sát khai thác, sử dụng tài nguyên nước; kiên quyết xử lý tình trạng khai thác, sử dụng tài nguyên nước trái phép; thường xuyên thực hiện quan trắc nước dưới đất để giám sát trữ lượng, chất lượng nước dưới đất địa bàn tỉnh. Những nỗ lực trên đã và đang góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên nước, phục vụ tốt hơn nhu cầu sinh hoạt và sản xuất của người dân.

Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, song nhận thức của một bộ phận người dân, doanh nghiệp về khai thác, sử dụng tài nguyên nước còn hạn chế. Công tác phối hợp giữa các ngành, cấp chính quyền đôi lúc còn chưa chặt chẽ, dẫn đến việc quản lý tổng thể tài nguyên nước chưa thật sự hiệu quả.

Theo thống kê của Hội Tài nguyên nước quốc tế, mặc dù Việt Nam thuộc nhóm 15 quốc gia có trữ lượng nước tự nhiên cao, nhưng vẫn nằm trong số những nước thiếu nước sạch. Lượng nước sạch bình quân đầu người của Việt Nam hiện thấp hơn mức trung bình toàn cầu.

Để quản lý và khai thác hiệu quả tài nguyên nước, bảo đảm mục tiêu phát triển bền vững, các cấp, ngành và địa phương cần tập trung thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm như: (i) Triển khai đồng bộ, hiệu quả Luật Tài nguyên nước năm 2023, bảo đảm tiến độ và chất lượng các chương trình, kế hoạch liên quan. (ii) Đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý tài nguyên nước; nghiên cứu, xây dựng cơ sở dữ liệu tài nguyên nước theo hướng “sống – đủ – sạch”. (iii) Tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cộng đồng về sử dụng nước tiết kiệm, an toàn và hiệu quả. (iiii) Tổ chức các hoạt động thiết thực hưởng ứng Ngày Nước thế giới và Tuần lễ Quốc gia Nước sạch và Vệ sinh môi trường năm 2025 (29/4  –  6/5) gắn với thực tiễn từng địa phương.

Nguồn nước sạch là tài sản vô giá, là nền tảng cho sự phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường bền vững. Việc bảo vệ, khai thác và sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên này cần sự chung tay của toàn xã hội, từ mỗi cá nhân, cộng đồng cho đến hệ thống quản lý nhà nước các cấp. Đặc biệt, trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt, bảo vệ sông băng, gìn giữ nguồn nước chính là bảo vệ sự sống hôm nay và mai sau.