Phát triển vùng cây ăn quả tại một số địa phương có điều kiện

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường, hiện toàn tỉnh có khoảng 4.000 ha diện tích trồng cây ăn quả, trong đó huyện Nghĩa Hành là địa phương có diện tích lớn nhất. Huyện này đã xây dựng được “Thương hiệu trái cây Nghĩa Hành”, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và được công nhận sản phẩm OCOP đối với một số loại trái cây như: bưởi da xanh, chôm chôm, sầu riêng, chuối ngự Hành Tín Đông.

Những năm qua, tỉnh đã triển khai nhiều chương trình, dự án đầu tư phát triển nông nghiệp, nông thôn, trong đó ưu tiên phát triển cây ăn quả và đã đạt được những kết quả bước đầu. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, việc phát triển cây ăn quả vẫn còn gặp khó khăn, thách thức, chưa tương xứng với tiềm năng.

Nhằm tìm kiếm hướng đi mới trong phát triển cây ăn quả, đặc biệt ở những địa phương có điều kiện, tỉnh đã tổ chức các đoàn công tác học tập kinh nghiệm tại một số tỉnh, thành phố. Gần đây nhất, đoàn đã học tập mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng và ứng dụng khoa học kỹ thuật trong phát triển vùng cây ăn quả trên đất đồi dốc tại tỉnh Sơn La vào đầu tháng 3/2025.

Qua đánh giá, tỉnh Sơn La đã thành công trong việc xác định cây ăn quả là cây trồng chủ lực, trở thành một trong những trung tâm sản xuất, chế biến và xuất khẩu nông sản lớn của khu vực miền núi phía Bắc.

Một số bài học kinh nghiệm từ mô hình phát triển cây ăn quả tại Sơn La bao gồm:

• Ban hành chủ trương, cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển cây ăn quả để tạo động lực;
• Xây dựng chiến lược và quy hoạch bài bản cho từng vùng sản xuất, phù hợp với điều kiện tự nhiên, lợi thế cạnh tranh và nhu cầu thị trường;
• Phát huy vai trò của các hợp tác xã, tổ hợp tác trong việc tập hợp nông dân tham gia chuỗi giá trị sản xuất nông nghiệp;
• Xây dựng liên kết hiệu quả giữa bốn nhà: Nhà nước – Nhà khoa học – Doanh nghiệp – Nông dân;
• Chuyển đổi tư duy, coi nông nghiệp là ngành kinh tế hiện đại tích hợp công nghệ, quản trị, truyền thông và logistics.

Từ những kinh nghiệm trên, tại buổi làm việc, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng các địa phương đã thảo luận, đề xuất một số nội dung có thể vận dụng phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của tỉnh, đặc biệt là tại các địa phương có tiềm năng như: Nghĩa Hành, Sơn Hà, Sơn Tây, Ba Tơ, Trà Bồng, Minh Long...

Kết luận buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Phước Hiền nhấn mạnh, thời gian qua tỉnh đã học tập kinh nghiệm từ nhiều địa phương trong cả nước trên nhiều lĩnh vực và đã đạt được những chuyển biến tích cực, hiệu quả, đặc biệt trong công tác chuyển đổi số, quản lý đất đai, tài nguyên khoáng sản… Do đó, việc học tập kinh nghiệm phát triển cây ăn quả tại Sơn La cần sớm được áp dụng thực tiễn tại Quảng Ngãi, nhằm phát huy tối đa tiềm năng và lợi thế từng vùng, từng địa phương.

Để làm được điều này, ngành Nông nghiệp và Môi trường, các Sở, ngành, địa phương có liên quan cần đổi mới tư duy trong quản lý và phát triển kinh tế nông nghiệp; tập trung phát triển nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn, tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị, đẩy mạnh liên kết và ứng dụng khoa học kỹ thuật theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh giao các địa phương có điều kiện tổ chức thực hiện mô hình phát triển cây ăn quả theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, với yêu cầu sớm có sản phẩm cụ thể. Trước khi triển khai, cần:

• Lắng nghe, tiếp thu kinh nghiệm sản xuất thực tiễn từ người dân và chính quyền cơ sở;
• Ưu tiên triển khai tại những nơi đã có hợp tác xã, tổ hợp tác nhằm hỗ trợ nông dân tham gia chuỗi giá trị sản xuất và tiêu thụ sản phẩm;
• Xác định rõ vùng sản xuất, loại cây trồng chủ lực, đơn vị tham gia (hợp tác xã, tổ hợp tác);
• Làm rõ vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương, các sở ngành liên quan;
• Xác định yêu cầu kỹ thuật, kinh phí và lộ trình thực hiện cụ thể.