A TÚT - NGƯỜI THẮP LỬA XANH GIỮA ĐẠI NGÀN

Không chỉ là một cán bộ thôn trách nhiệm, A Tút còn là người đã cùng cộng đồng viết nên câu chuyện kỳ diệu về hành trình giữ rừng - xây dựng làng - làm giàu bền vững từ chính những cánh rừng mà Nhà nước giao cho cộng đồng quản lý.

Khởi đầu từ một lời hứa với rừng

Trước đây, khi thôn Măng Rương nhận bàn giao gần 300 ha rừng tự nhiên để cộng đồng thôn quản lý, không ít người tỏ ra hoài nghi. “Dân mình còn nghèo, lấy gì mà giữ rừng?”- nhiều người đã hỏi A Tút như thế.

Nhưng anh chỉ mỉm cười: “Rừng là mẹ của làng, giữ được rừng là giữ lấy cái sống, cái ăn của con cháu sau này”.

Câu nói giản dị ấy là lời hứa mà anh đã tự nguyện ký bằng cả cuộc đời mình.

A Tút bắt đầu vận động từng hộ gia đình ký cam kết bảo vệ rừng, tổ chức họp thôn phổ biến Luật Lâm nghiệp, lồng ghép nội dung quản lý bảo vệ rừng vào hương ước, quy ước của thôn. Anh cùng các ban, đoàn thể và những người uy tín trong thôn lập các Tổ bảo vệ rừng cộng đồng, phân công lịch tuần tra luân phiên đảm bảo tất cả các hộ gia đình đều tham gia bảo vệ rừng. Mỗi bước đi đều thận trọng, kiên trì nhưng đầy quyết tâm.

Ứng dụng công nghệ số - Khi người giữ rừng dùng điện thoại thông minh

Không dừng lại ở đó, A Tút luôn thôi thúc cộng đồng phải đổi mới. Một điều ít ai ngờ: Ở một thôn vùng sâu vùng xa như thôn Măng Rương, công nghệ số đã trở thành “trợ thủ đắc lực” trong công tác quản lý bảo vệ rừng, với tinh thần chịu khó ham học hỏi, thôn trưởng A Tút đã chủ động tiếp cận và ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, bảo vệ rừng của thôn.

Khi được Kiểm lâm viên hướng dẫn sử dụng phần mềm quản lý bảo vệ rừng có tích hợp ảnh viễn thám, phần mềm cảnh báo cháy rừng trên điện thoại thông minh, anh đã nhanh chóng nắm bắt cách sử dụng, từ thao tác truy cập bản đồ vệ tinh, phân tích dữ liệu diễn biến rừng đến phát hiện những điểm cháy trên vệ tinh. Sự ham học hỏi và tinh thần cầu tiến của thôn trưởng đã giúp việc giám sát rừng ở cộng đồng trở nên chủ động, chính xác và hiệu quả hơn, góp phần nâng cao ý thức bảo vệ rừng của người dân trong thôn.

Đặc biệt A Tút đã hướng dẫn các Tổ bảo vệ rừng lập nhóm Zalo bảo vệ rừng cộng đồng, để thông báo lịch tuần tra, chấm công đi rừng, chia sẻ nhanh các thông tin vi phạm, dự báo thời tiết, phòng cháy chữa cháy rừng ... Khi đi rừng A Tút hướng dẫn bà con đánh dấu các cây to, những nơi rừng có nguy cơ bị xâm hại, sử dụng điện thoại quay phim, chụp hình gửi vào nhóm để theo dõi. Nhờ vậy, công tác quản lý rừng ở thôn Măng Rương giờ đây vừa chặt chẽ, vừa hiện đại, minh bạch, tiết kiệm thời gian và chi phí - điều tưởng chừng chỉ có ở những đơn vị chuyên nghiệp.

Biến rừng thành sinh kế - Góp phần xây dựng nông thôn mới

Thành quả không đến ngay, nhưng rồi nỗ lực của họ đã được đền đáp: Diện tích rừng cộng đồng được bảo vệ nguyên vẹn, không khí trong lành, các dòng suối bắt đầu đầy nước trở lại. Từ năm 2022, thôn Măng Rương được nhận tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) đều đặn hằng năm, bình quân mỗi năm gần 200 triệu.

Số tiền ấy, được A Tút đề xuất với bà con trích ra khoảng 30% đưa vào quỹ thôn để sử dụng vào mục đích chung như tổ chức ngày hội bánh chưng xanh, mừng công báo công, ủng hộ vì người nghèo, đền ơn đáp nghĩa, thăm hỏi ma chay, bảo dưỡng, sửa chữa nhà sinh hoạt cộng đồng, hỗ trợ học bổng cho học sinh nghèo... Số tiền còn lại sẽ được chia đều cho các hộ gia đình tham gia bảo vệ rừng trong năm, bình quân mỗi hộ nhận khoảng 1 triệu đến 2 triệu trong một năm, tùy số ngày công tham gia tuần tra bảo vệ rừng trong năm.

Sau khi nhận được tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng, thôn trưởng đã họp dân và tận tình hướng dẫn bà con sử dụng nguồn kinh phí này một cách hiệu quả. Anh vận động các hộ gia đình góp phần vốn, liên kết cùng nhau mua cây giống cà phê, cao su về trồng trên diện tích đất nương rẫy phù hợp, nhằm phát triển kinh tế hộ gia đình. Hiện nay thôn Măng Rương có khoảng 25 ha cà phê, 10 ha cao su. Ngoài ra bà con tích cực tham gia trồng rừng, trồng cây phân tán vừa tạo cảnh quan che bóng vừa phát triển kinh tế.

 Nhờ sự định hướng kịp thời của thôn trưởng, bà con hết sức phấn khởi; việc giao rừng cộng đồng, không chỉ giúp người dân tăng thu nhập mà còn thắt chặt thêm sợi dây gắn bó giữa cộng đồng và rừng, mỗi cây đứng vững giữa đại ngàn không chỉ là bóng mát, là lá phổi xanh, mà còn là niềm tự hào và là kế sinh nhai của cả thôn.

Hành trình phía trước - Giữ cho rừng mãi xanh

Giờ đây, khi đứng trên đỉnh đồi cao nhìn xuống, thôn Măng Rương như một ốc đảo xanh giữa đại ngàn. Tiếng cười trẻ thơ vang vọng giữa rừng cây, tiếng gà gáy xen tiếng chim hót… Tất cả là minh chứng sống động cho sự cộng sinh hài hòa giữa con người và rừng.

Mặc dù diện tích rừng của thôn được bảo vệ ổn định, tuy nhiên thôn trưởng vẫn không lơ là nhiệm vụ mà luôn cố gắng duy trì các hoạt động tuyên truyền, vận động bà con tích cực tham gia bảo vệ rừng. Anh thường xuyên tổ chức họp thôn, lồng ghép nội dung bảo vệ rừng vào các buổi sinh hoạt cộng đồng để nhắc nhở, nâng cao ý thức cho từng hộ gia đình. Anh luôn kết thúc buổi họp thôn bằng câu nói: “Bảo vệ rừng chính là bảo vệ sự sống của mỗi người dân trong thôn chúng ta”. Anh chia sẻ: “Trước đây, nhiều người dân từng nghĩ rừng là của Nhà nước, còn bây giờ bà con đã thay đổi suy nghĩ rừng là của chúng mình, là của con cháu mình”.

Sự thay đổi ấy chính là thành quả lớn nhất của A Tút -  Một thành quả vô hình nhưng bền vững. Nó biến mỗi người dân thành một “Kiểm lâm không chuyên”, biến mỗi đứa trẻ thành một “mầm xanh của rừng”.

Nhờ sự kiên trì và tận tâm của thôn trưởng, tinh thần trách nhiệm trong bảo vệ rừng của bà con ngày càng được củng cố, trở thành nếp sống và ý thức chung của cả cộng đồng. Khi hỏi bí quyết để thành công, A Tút chỉ cười hiền: “Mình không có bí quyết gì đâu, chỉ là yêu rừng, yêu dân, rồi kiên trì làm từng việc nhỏ thôi”.

Nhưng ai từng đồng hành cùng anh đều hiểu: Để làm được như anh không chỉ cần tình yêu, mà còn phải có bản lĩnh, tầm nhìn và trái tim của một người thủ lĩnh cộng đồng thực thụ. Anh không quản ngày đêm cùng bà con tuần tra rừng, không ngại học hỏi công nghệ mới, không ngại tranh luận để thuyết phục mọi người đồng thuận, không ngại va chạm để bảo vệ cái đúng. Trong ánh mắt người dân thôn Măng Rương, A Tút vừa là người anh, người bạn, vừa là “thủ lĩnh rừng xanh”.

Câu chuyện của A Tút và cộng đồng thôn Măng Rương không ồn ào, không phô trương, nhưng lặng lẽ lan tỏa như những mạch nước ngầm nuôi rừng xanh.

Giữa lúc biến đổi khí hậu và suy thoái tài nguyên đang là thách thức toàn cầu, tấm gương ấy như một lời nhắn gửi mạnh mẽ: Bảo vệ rừng không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước, mà là nghĩa vụ và quyền lợi của mỗi người dân. Hành trình của thôn trưởng không chỉ giúp bà con vươn lên thoát nghèo xây dựng nông thôn mới, mà còn là nguồn cảm hứng, lan tỏa tinh thần trách nhiệm và tình yêu rừng đến với nhiều cộng đồng khác.

Từ những thôn nhỏ như thôn Măng Rương, từ những con người bền bỉ như A Tút, hy vọng, những cánh rừng Việt Nam sẽ mãi xanh ngát - như chính niềm tin và khát vọng họ gửi gắm vào từng gốc cây, từng tán lá hôm nay.

Nguyễn Thị Phương Trang

                                                                       Chi cục Kiểm lâm