Tổng kết Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025 và đề xuất giai đoạn 2026 – 2030

Trong 5 năm (2021 – 2025), tổng nguồn vốn huy động cho Chương trình đạt hơn 7.000 tỷ đồng. Nguồn lực được phân bổ hợp lý, linh hoạt cho các dự án như phát triển hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất, đào tạo nghề, nhà ở, y tế, giáo dục, thông tin và truyền thông. Bằng nỗ lực lớn từ địa phương và sự phối hợp hiệu quả giữa các ngành, các địa phương đã triển khai hàng trăm công trình hạ tầng thiết yếu; hàng ngàn hộ nghèo, hộ cận nghèo được hỗ trợ nhà ở, sinh kế, đào tạo nghề, vay vốn, chăm sóc y tế, nâng cao dinh dưỡng và tiếp cận các dịch vụ xã hội.

Đặc biệt, các mô hình phát triển sản xuất chăn nuôi bò sinh sản, nuôi gà thả vườn, trồng cây dược liệu… đã được triển khai linh hoạt theo hướng phù hợp điều kiện từng vùng, từng hộ, gắn với chuỗi giá trị và ứng phó biến đổi khí hậu. Các mô hình đã giúp hàng ngàn hộ dân nâng cao năng lực sản xuất, cải thiện thu nhập và từng bước thoát nghèo. Ước tính đến cuối năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025 giảm còn 2,09%, giảm hơn 7% so với đầu kỳ, vượt chỉ tiêu Trung ương giao.

Song song với kết quả đạt được, tỉnh cũng thẳng thắn nhìn nhận một số khó khăn trong quá trình thực hiện chương trình như: nguồn vốn trung ương giải ngân còn chậm; đội ngũ cán bộ làm công tác giảm nghèo ở cơ sở chủ yếu kiêm nhiệm nên ảnh hưởng đến việc triển khai thực hiện; việc thực hiện giảm nghèo cho hộ nghèo, hộ cận nghèo thuộc đối tượng bảo trợ xã hội (không có khả năng lao động, không có đất sản xuất) gặp nhiều khó khăn; một số địa phương còn gặp khó khăn về kết nối sản phẩm đầu ra trong chuỗi giá trị sản xuất.

Tuy nhiên, vượt qua khó khăn, chương trình giảm nghèo đã thật sự lan tỏa trong đời sống người dân. Tỉnh đã tổ chức hàng trăm lớp tập huấn, tuyên truyền để nâng cao nhận thức, thúc đẩy tinh thần tự lực vươn lên thoát nghèo. Những cuộc tiếp xúc, đối thoại với hộ nghèo, tổ chức các ngày hội việc làm, tuyên truyền lưu động… đã góp phần thúc đẩy tinh thần cộng đồng và tạo khí thế trong phong trào thi đua “Quảng Ngãi vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Tinh thần cầu thị và thái độ lắng nghe đã giúp công tác quản lý, điều hành chương trình ngày càng hiệu quả, sát thực tế hơn. Các chính sách được điều chỉnh linh hoạt, phù hợp với nhu cầu người dân. Sự minh bạch trong phân bổ nguồn lực cũng là yếu tố được tỉnh đặc biệt quan tâm, góp phần củng cố niềm tin nhân dân vào chủ trương của Đảng và Nhà nước.

Tại hội nghị, đại diện lãnh đạo các sở, ngành, địa phương đã báo cáo tham luận về việc triển khai thực hiện Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững trên địa bàn; chia sẻ kinh nghiệm sử dụng hiệu quả các nguồn vốn hỗ trợ thực hiện chương trình, công tác giải quyết việc làm cho lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo,…

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Võ Phiên khẳng định, Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững là chủ trương lớn, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước. Đặc biệt trong giai đoạn 2021–2025, giảm nghèo bền vững được xem là nhiệm vụ trọng tâm phát triển kinh tế – xã hội, nhằm cải thiện và nâng cao điều kiện sống của người nghèo ở khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. 

Giai đoạn 2026–2030, tỉnh và cả nước sẽ triển khai mô hình tổ chức bộ máy chính quyền địa phương hai cấp. Đây là bước chuyển đổi lớn, yêu cầu lãnh đạo sở, ban, ngành và địa phương phải chủ động đổi mới tư duy lãnh đạo, điều hành, phương thức triển khai chính sách giảm nghèo theo hướng rõ trách nhiệm, tăng cường năng lực cho cấp xã.

Để thực hiện có hiệu quả Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững trong thời gian tới, Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu lãnh đạo sở, ban, ngành và địa phương cần tập trung hoàn thiện các định hướng, giải pháp thực hiện công tác giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026–2030 trên cơ sở bám sát định hướng, chính sách sẽ được Trung ương ban hành. Các địa phương cần xây dựng kế hoạch, mục tiêu, chỉ tiêu cho giai đoạn 2026–2030 gắn với điều kiện, đặc thù và nhu cầu thực tiễn của từng địa phương; phù hợp với thực trạng hộ nghèo, mức thiếu hụt dịch vụ cơ bản, năng lực cán bộ, nguồn lực ngân sách; theo phân loại vùng để xác định chỉ tiêu cụ thể. Mỗi mục tiêu/chỉ tiêu phải gắn với kết quả đầu ra. Việc phân cấp, trao quyền cần đi vào thực chất, theo tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, bảo đảm cấp xã đủ công cụ, nguồn lực và trách nhiệm trong tổ chức thực hiện.

Chương trình cần tập trung vào hỗ trợ mô hình sinh kế phù hợp với địa phương, gắn với chuỗi giá trị, thị trường tiêu thụ. Lồng ghép các hiệu quả các nguồn lực từ các Chương trình MTQG; tăng cường ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong quản lý, giám sát, thực hiện chính sách qua nền tảng số, từ khâu rà soát, lập kế hoạch đến thực hiện, thanh toán và đánh giá hiệu quả.

Ngoài ra, các sở, ban ngành cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, năng lực và ý chí tự lực của người nghèo; khuyến khích huy động các nguồn lực xã hội, phát huy vai trò cộng đồng, thiết lập các quỹ hỗ trợ sinh kế, tạo điều kiện để người dân tiếp cận nguồn vốn ưu đãi; đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm tại chỗ, tăng cường hỗ trợ đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài; khuyến khích chuyển đổi sinh kế thích ứng với biến đổi khí hậu, đặc biệt ở vùng ven biển, miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Dịp này, Chủ tịch UBND tỉnh tặng Bằng khen cho 15 tập thể, 01 hộ gia đình và 12 cá nhân đã có thành tích trong thực hiện Phong trào thi đua “Quảng Ngãi vì người nghèo – Không để ai bị bỏ lại phía sau” giai đoạn 2021–2025; tặng Bằng khen cho 04 tập thể đã có thành tích đóng góp, hỗ trợ kinh phí trong thực hiện phong trào thi đua này.