SỬ DỤNG THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT TRONG NÔNG NGHIỆP Ở QUẢNG NGÃI

Theo thống kê và số liệu chính thức mà FAO cung cấp cho thấy nếu không có thuốc BVTV thì thiệt hại do các sinh vật gây ra đối với sản xuất nông nghiệp khoảng 50% là cao nhất.

Ở Việt Nam nói chung cũng như ở Quảng Ngãi nói riêng, trong điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay, tình hình sâu bệnh hại cây trồng diễn biến phức tạp, việc sử dụng thuốc BVTV ngày nay là yêu cầu tất yếu. Tuy nhiên, do nhận thức của người nông dân về đặc điểm, tác hại của thuốc BVTV còn rất hạn chế nên việc lạm dụng thuốc BVTV vẫn còn diễn ra tương đối phổ biến dẫn đến nguy cơ mất an toàn, ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người.

Tình trạng sử dụng thuốc BVTV quá mức được xem là thói quen khó bỏ của nông dân và chưa có một phương pháp nào thay thế có hiệu quả cao. Thay vì sử dụng các loại thuốc sinh học nông dân thường sử dụng các loại thuốc hóa học được bán sẵn trên thị trường để phun cho cây trồng. Hầu hết nông dân thường sử dụng thuốc với liều lượng cao hơn và phối trộn nhiều loại thuốc với nhau mà không theo chỉ dẫn ghi trên nhãn thuốc với lý do là để tiết kiệm thời gian và công lao động, để phòng trừ được nhiều loại sâu bệnh hại sau khi phun.

Sau khi sử dụng xong, việc vứt bỏ bao bì, chai lọ thuốc không đúng nơi quy định, vứt ra ngoài đất, các kênh mương cũng đang là thói quen của hầu hết nông dân.

Thực hiện Công văn số 3874/BVTV-ATTPMT ngày 12/12/2020 của Cục Bảo vệ thực vật về việc báo cáo kết quả triển khai Thông tư liên tịch số 05/2016/TTLT-BNNPTNT-MTNMT ngày 16/5/2016 Hướng dẫn việc thu gom, vận chuyển và xử lý bao gói thuốc BVTV sau sử dụng, Chi cục Trồng trọt  và BVTV tỉnh Quảng Ngãi đã xây dựng kế hoạch thu gom, xử lý bao gói thuốc BVTV sau sử dụng, xây dựng các bể chứa bao bì thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh. Theo báo cáo năm 2022, toàn tỉnh đã có 2.096 bể chứa bao gói thuốc BVTV sau sử dụng. Tuy nhiên hầu hết các bể chứa này đều chưa đúng quy cách, tiêu chuẩn quy định tại khoản 2, Điều 3 của Thông tư số 05/2016/TTLT-BNNPTNT-MTNMT.

Theo số liệu báo cáo của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Quảng Ngãi, hiện nay trên địa bàn tỉnh có khoảng 617 cơ sở được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh thuốc BVTV bao gồm: thuốc trừ cỏ, trừ sâu, trừ bệnh và thuốc kích thích sinh trưởng,...; trong đó, chủ yếu là thuốc sử dụng cho cây lúa và rau màu, là hai cây trồng sử dụng nhiều thuốc BVTV nhất trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.

Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh thường xuyên tăng cường hoạt động thanh, kiểm tra việc chấp hành các quy định, việc quảng cáo, buôn bán, vận chuyển, bảo quản và sử dụng thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh. Trong năm 2023, Chi cục tiến hành kiểm tra 23 cơ sở kinh doanh thuốc BVTV, phát hiện 5 cơ sở vi phạm và tiến hành xử phạt theo quy định.

Hiện nay, để góp phần giúp người dân sử dụng thuốc BVTV đúng thuốc, đúng liều lượng, Cục Bảo vệ thực vật đã xây dựng app tra cứu thuốc BVTV nhằm nâng cao sự hiểu biết về việc sử dụng đúng thuốc BVTV được đăng ký trong Danh mục thuốc, giảm thiểu tối đa việc lạm dụng thuốc BVTV và sử dụng thuốc sai mục đích dẫn đến ảnh hưởng năng suất cây trồng.

Những năm gần đây, việc sử dụng thuốc BVTV sinh học trong sản xuất nông nghiệp mang lại nhiều lợi ích cho người sử dụng và người tiêu dùng như là: Ít để lại dư lượng trong các nông sản; ít độc hại, an toàn với sức khỏe con người, môi trường và hệ sinh thái; nhanh chóng phân hủy trong tự nhiên; thời gian cách ly ngắn và có thể sử dụng như một phần của hoạt động IPM, IPHM. Hơn nữa yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về nông sản thực phẩm an toàn, thực phẩm sạch, thực phẩm hữu cơ,… đã và đang là một động lực, khuyến khích người dân sản xuất nông nghiệp tại Quảng Ngãi sử dụng rộng rãi thuốc BVTV sinh học.

Tóm lại, sử dụng thuốc BVTV là một trong những biện pháp sau cùng khi mà sâu bệnh hại vượt ngưỡng được phát hiện thông qua việc thăm đồng thường xuyên. Việc sử dụng thuốc BVTV liên quan đến quá trình ra quyết định của người nông dân. Ðiều này phụ thuộc vào nhận thức, thái độ và thực tế sử dụng thuốc. Ngoài ra, việc áp dụng phương pháp “bốn đúng” trong khi sử dụng thuốc BVTV là vô cùng quan trọng.

Mặt khác, việc tổ chức một đơn vị chuyên xử lý, thu gom vỏ thuốc BVTV sau sử dụng tại các bể chứa đang là vấn đề cấp bách hiện nay. Cùng với đó là việc đẩy mạnh các chương trình tiết kiệm vật tư đầu vào, mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ, mô hình nông nghiệp công nghệ cao để thúc đẩy việc sử dụng thuốc BVTV sinh học, giảm thiểu sử dụng thuốc BVTV hóa học trong sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.