Chương trình OCOP: Đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng

Từ hai sản phẩm đầu tiên…

Được phát hiện từ năm 2017, nhưng phải đến khi được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh (12/2020), thì cái tên “Gò Cỏ” mới được nhiều du khách trong và ngoài tỉnh biết đến (hơn 2.000 lượt du khách trong năm 2022). Chị Huỳnh Thị Xuân, du khách đến từ TP. Hồ Chí Minh cho biết, sau một năm quay lại, tôi thấy Gò Cỏ có sự thay đổi nhiều, từ diện mạo đến các loại dịch vụ. Đáng quý nhất là nơi đây vẫn giữ nguyên nét hoang sơ, không gian sống cổ xưa. Tôi đã đến thăm và tìm hiểu nhiều giếng đá cổ - sản phẩm người Chăm pa để lại; viếng thăm nhà của 30 hộ dân để tìm hiểu các tập tục và sinh hoạt, cuộc sống; đã tản bộ trên các con đường đá nhỏ quanh co và chiêm ngưỡng cảnh đẹp của những thửa ruộng bậc thang mỗi khi hoàng hôn buông xuống. Đến với Gò Cỏ, tôi có cảm giác như mình quay lại cuộc sống của thập niên 90, đó là không internet, không nhạc xập xình, không ồn ào náo nhiệt mà bình yên, dung dị và chan hòa.

Sau khi trở thành sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh đầu tiên của nhóm dịch vụ du lịch cộng đồng, Gò Cỏ được chính quyền địa phương và ngành chuyên môn quan tâm đầu tư bảo tồn và phát triển. Thông qua Hợp tác xã Du lịch cộng đồng làng Gò Cỏ, người dân trong làng được hướng dẫn, tập huấn kỹ năng xây dựng và quản lý 22 homestay, kinh nghiệm phục vụ du lịch. Những ngôi nhà trong làng vì thế đã được người dân sửa chữa khang trang nhưng vẫn giữ nét hoài cổ với “tường tre, mái lá”. Vật dụng trong nhà được chế tác từ các vật liệu đơn sơ và gần gũi như tre, nứa, gỗ… Bà Bùi Thị Sen, người dân làng Gò Cỏ cho biết, tôi đang nâng cấp lại homestay của gia đình, cải tạo lại vườn, ao nuôi cá để cung cấp thêm dịch vụ, trải nghiệm cho khách du lịch đến lưu trú. Nhất là các loại hình như hát bài chòi, hát hố, hát bội hoặc trải nghiệm đan lát, ngồi thuyền câu cá trên đầm, nấu rượu ghè và thưởng thức ẩm thực…

Trong khi đó, Điểm du lịch Thành cổ Quảng Ngãi cũng dần được nhiều du khách đến tham quan, tìm hiểu kể từ khi được công nhận sản phẩm OCOP 4 sao cấp tỉnh (01/2022). Số lượng khách du lịch trong và ngoài nước ngày càng tăng, trong đó có các nhà nghiên cứu, kiến trúc, thực tập sinh ngành văn hóa. Ông Võ Văn Diêu, du khách đến từ Thủ đô Hà Nội cho biết, Thành cổ Quảng Ngãi không chỉ hấp dẫn tôi bởi lối kiến trúc Nhà Rường Cổ Việt, mà còn là được tận mắt chiêm ngưỡng “con đường gốm sứ trên biển” qua hàng nghìn cổ vật quý giá được trục vớt từ tàu đắm 700 năm tuổi… Không những vậy, gia đình tôi cũng rất ấn tượng khi trải nghiệm ẩm thực của Quảng Ngãi như xôi nếp ngự Sa Huỳnh, mắm tiến vua (mắm nhum).

… đến Chiến lược “OCOP du lịch cộng đồng”

Để khai thác hiệu quả tiềm năng và lợi thế của Điểm du lịch Thành cổ Quảng Ngãi và Làng cổ Gò Cỏ, chính quyền địa phương và ngành chuyên môn cùng với Hợp tác xã Du lịch cộng đồng làng Gò Cỏ tập trung các sản phẩm du lịch và nâng cao chất lượng dịch vụ. Riêng Làng cổ Gò Cỏ được hỗ trợ nguồn lực để đầu tư nâng cấp, bảo tồn và phát triển nhằm nâng hạng sản phẩm OCOP từ 3 sao lên 5 sao, nhằm hướng đến điểm du lịch lý tưởng và hấp dẫn du khách trong và ngoài nước. Ngoài 02 sản phẩm trên còn rất nhiều sản phẩm du lịch nông nghiệp, nông thôn ở các địa phương khác cũng rất tiềm năng được du khách trong và ngoài tỉnh quan tâm, tìm đến và trải nghiệm như: Du lịch cộng đồng Làng Bình Thành, xã Hành Nhân, huyện Nghĩa hành; Du lịch cộng đồng, trải nghiệm tại xã Đức Tân, Đức Lợi, huyện Mộ Đức; du lịch trải nghiệm tại rừng dừa xã Tịnh Khê, thành phố Quảng Ngãi; du lịch trải nghiệm Cánh rừng ngập mặn Bàu Cá Cái, xã Bình Thuận, huyện Bình Sơn,.... Bên cạnh đó, Nghị quyết số 26/2022/NQ-HĐND ngày 11/11/2022 của Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Ngãi cũng hỗ trợ du lịch nông thôn (70% kinh phí nhưng không quá 3 tỷ đồng/huyện miền núi, 50% kinh phí nhưng không quá 3 tỷ đồng/huyện còn lại). Đây cũng chính là cơ sở để các hợp tác xã, doanh nghiệp xây dựng các điểm du lịch cộng đồng, du lịch nông thôn trong thời gian tới.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Hồ Trọng Phương, Chánh Văn phòng Điều phối Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới tỉnh đánh giá, nhiều điểm du lịch nông thôn trên địa bàn tỉnh vừa đẹp về cảnh quan, lại giàu truyền thống lịch sử văn hóa. Nếu được đầu tư xây dựng và công nhận sản phẩm OCOP, sẽ phát huy giá trị văn hóa truyền thống, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, tạo việc làm tăng thu nhập cho người dân. Đồng thời, mở ra hướng khởi nghiệp cho các chủ thể, đặc biệt là lực lượng trẻ đam mê và tâm huyết với lĩnh vực du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái và điểm du lịch. Đây cũng là một trong những mục tiêu của Kế hoạch số 32/KH-UBND triển khai Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh.

Để thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 32/KH-UBND ngày 20/02/2023 của UBND tỉnh về triển khai Chương trình phát triển du lịch nông thôn trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2023 - 2025, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xác định cần tập trung một số nội dung trọng tâm sau:

(1) Phối hợp với các địa phương tổ chức khảo sát, đánh giá tiềm năng, thực trạng phát triển du lịch nông thôn, nguồn nhân lực du lịch nông thôn trên địa bàn; hoàn thiện việc rà soát, tích hợp và bổ sung định hướng phát triển du lịch nông thôn vào quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội và quy hoạch xây dựng nông thôn mới của từng địa phương.

(2) Tổ chức các chương trình tập huấn về du lịch nông thôn, du lịch cộng đồng cho cán bộ quản lý ở các địa phương, các chủ thể tham gia vào hoạt động du lịch nông thôn.

(3) Bố trí nguồn lực hỗ trợ xây dựng một số mô hình du lịch nông nghiệp, du lịch nông thôn trên địa bàn các xã xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao

(4) Tổ chức xây dựng cơ sở dữ liệu số về du lịch nông nghiệp, nông thôn gắn với hoạt động quảng bá du lịch nông thôn cho các địa phương. Hỗ trợ số hóa các điểm đến và xây dựng bản đồ số kết nối mạng lưới điểm đến về du lịch nông nghiệp, nông thôn. Lồng ghép giới thiệu sản phẩm du lịch nông nghiệp, nông thôn tại các sự kiện quảng bá du lịch tỉnh Quảng Ngãi.

(5) Lựa chọn các đơn vị tư vấn có chuyên môn, có kinh nghiệm hướng dẫn các địa phương triển khai chương trình du lịch nông thôn có hiệu quả.

(6) Tăng cường công tác truyền thông, quảng bá sản phẩm du lịch nông nghiệp gắn với chương trình OCOP.